Cukrzyca typu 1to schorzenie spowodowane autoimmunologicznym uszkodzeniem komórek B wysp trzustkowych wytwarzających insulinę, zwykle prowadzące do ciężkiego endogennego niedoboru insuliny.Cukrzyca typu 1 stanowi około 5–10% wszystkich przypadków cukrzycy.Chociaż szczyt zachorowań przypada na okres dojrzewania i wczesnej dorosłości, cukrzyca typu 1 o nowym początku występuje we wszystkich grupach wiekowych, a osoby chore na cukrzycę typu 1 żyją wiele dziesięcioleci po wystąpieniu choroby, w związku z czym ogólna częstość występowania cukrzycy typu 1 wynosi wyższe u dorosłych niż u dzieci, co uzasadnia skupienie się na cukrzycy typu 1 u dorosłych (1).Częstość występowania cukrzycy typu 1 na świecie wynosi 5,9 na 10 000 osób, podczas gdy w ciągu ostatnich 50 lat częstość występowania gwałtownie wzrosła i obecnie szacuje się, że wynosi 15 na 100 000 osób rocznie (2).
Przed odkryciem insuliny sto lat temu cukrzyca typu 1 wiązała się z oczekiwaną długością życia wynoszącą zaledwie kilka miesięcy.Od 1922 roku w leczeniu chorych na cukrzycę typu 1 stosowano stosunkowo surowe ekstrakty egzogennej insuliny pochodzącej z trzustki zwierzęcej.W ciągu następnych dziesięcioleci ujednolicono stężenia insuliny, roztwory insuliny stały się czystsze, co skutkowało zmniejszoną immunogennością, a do roztworów insuliny dodano takie dodatki, jak cynk i protamina, aby wydłużyć czas działania.W latach 80. XX wieku opracowano półsyntetyczne i rekombinowane insuliny ludzkie, a w połowie lat 90. XX wieku dostępne stały się analogi insulin.Zaprojektowano analogi insuliny bazowej o przedłużonym czasie działania i zmniejszonej zmienności farmakodynamicznej w porównaniu z insuliną ludzką na bazie protaminy (NPH), natomiast szybko działające analogi wprowadzono z szybszym początkiem i krótszym czasem trwania niż krótko działająca („zwykła”) insulina ludzka, co skutkowało zmniejszonym wcześnie po posiłkuhiperglikemiai mniej późniejhipoglikemiakilka godzin po posiłku (3).
Odkrycie insuliny odmieniło życie wielu ludzi, ale szybko okazało się, że cukrzyca typu 1 wiąże się z rozwojem długotrwałych powikłań i skróceniem średniej długości życia.W ciągu ostatnich 100 lat rozwój insuliny, jej podawania i technologii pomiaru indeksów glikemicznych znacząco zmienił sposób leczenia cukrzycy typu 1.Pomimo tych postępów wiele osób chorych na cukrzycę typu 1 nie osiąga docelowych wartości glikemii niezbędnych do zapobiegania lub spowalniania postępu powikłań cukrzycy, które w dalszym ciągu stanowią duże obciążenie kliniczne i emocjonalne.
Dostrzegając ciągłe wyzwanie, jakie stanowi cukrzyca typu 1 oraz szybki rozwój nowych metod leczenia i technologii,Europejskie Stowarzyszenie Badań nad Cukrzycą (EASD)iAmerykańskie Stowarzyszenie Diabetyków (ADA)powołało grupę pisemną w celu opracowania konsensusowego raportu dotyczącego leczenia cukrzycy typu 1 u dorosłych w wieku 18 lat i starszych.Grupa pisząca była świadoma krajowych i międzynarodowych wytycznych dotyczących cukrzycy typu 1 i nie miała na celu ich powielania, ale raczej miała na celu podkreślenie głównych obszarów opieki, które pracownicy służby zdrowia powinni wziąć pod uwagę podczas leczenia dorosłych chorych na cukrzycę typu 1.W raporcie konsensusowym skupiono się głównie na obecnych i przyszłych strategiach zarządzania glikemią oraz stanach nagłych związanych z metabolizmem.Uwzględniono najnowsze osiągnięcia w diagnostyce cukrzycy typu 1.W przeciwieństwie do wielu innych chorób przewlekłych, cukrzyca typu 1 nakłada na osobę cierpiącą wyjątkowy ciężar leczenia.Oprócz złożonych schematów leczenia potrzebne są również inne modyfikacje zachowania;wszystko to wymaga znacznej wiedzy i umiejętności, aby poruszać się pomiędzy hiper- i hipoglikemią.Znaczenieedukacja i wsparcie w zakresie samodzielnego leczenia cukrzycy (DSMES)i opieka psychospołeczna zostały prawidłowo udokumentowane w raporcie.Uznając ogromne znaczenie i koszty badań przesiewowych, diagnozowania i leczenia przewlekłych powikłań cukrzycy o charakterze mikro- i makronaczyniowym, szczegółowy opis leczenia tych powikłań wykracza poza zakres tego raportu.
Bibliografia
1. Miller RG, Secrest AM, Sharma RK, Songer TJ, Orchard TJ.Poprawa średniej długości życia chorych na cukrzycę typu 1: kohorta badania Pittsburgh Epidemiology of Diabetes Complications.Cukrzyca
2012;61:2987–2992
2. Mobasseri M, Shirmohammadi M, Amiri T, Vahed N, Hosseini Fard H, Ghojazadeh M. Częstość występowania i częstość występowania cukrzycy typu 1 na świecie: przegląd systematyczny i metaanaliza.HealthPromotPerspect2020;10:98–115
3. Hirsch IB, Juneja R, Beals JM, Antalis CJ, Wright EE.Ewolucja insuliny i jej wpływ na terapię i wybory terapeutyczne.Endocr Rev2020;41:733–755
Czas publikacji: 01 lipca 2022 r